Herinneringen aan de keukentafel

Door Francy Derix, 3 december 2022

Arie lag al maanden in een bed in de woonkamer waar normaal de eettafel stond. Hier bracht hij de laatste momenten door met zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen. Hier lag hij te wachten op z’n dood. Ondanks zijn nog relatief jonge leeftijd, zou de dood als een verlossing komen. Zijn lichaam vertelde hem dat het klaar was, z’n geest was meegegroeid in dit verlangen. Hij was er klaar voor. Wilde alleen nog graag samen met zijn gezin en met mij bespreken hoe zijn afscheid eruit moest komen te zien.

Bij het bespreken van de opbaring werd aangegeven dat hij na overlijden wel naar een uitvaartcentrum moest. Een van de kinderen voelde zich niet helemaal op haar gemak met het idee dat hij straks ook thuis zou liggen wanneer hij overleden was. ‘Kan ik dan later nog normaal aan de eettafel zitten, zonder daaraan te moeten denken?’ Arie zelf had een slechte ervaring met zijn tante: ze zag er na overlijden niet zo mooi uit en toen ze in de kist gelegd werd helemaal ‘verschrikkelijk’. Een beeld dat hij z’n kinderen wilde besparen. Ergens begrijpelijk maar toch bleef ik er even bij hangen.

De kinderen waren ongemerkt meegegroeid met de toenemende zorg die vader nodig had tot een volledige afhankelijkheid. Ze hebben hem al die tijd liefdevol thuis verzorgd, zorgtaken op zich genomen die ze zichzelf waarschijnlijk nooit hadden zien doen. Ze hadden hem zien aftakelen en lijden. Is het zien van de dood ondraaglijker dan het lijden? Ik had het antwoord niet. Ik had hun antwoord niet. Maar wilde er wel naar zoeken. Omdat ik aan alles voelde dat deze mensen dicht bij elkaar wilden zijn zo lang als mogelijk was.

Ik besprak de mogelijkheid voor thanatopraxie. Een lichte balseming met een conserverende vloeistof die in de bloedbaan gebracht wordt om de bacteriën die het lichaam uiteindelijk zullen doen ontbinden, tijdelijk uit te schakelen. Zo is een opbaring zonder koeling mogelijk. Het lichaam houdt een meer natuurlijke kleur en oogt voor sommige mensen daarmee minder ‘eng’. Arie zou dan gewoon op bed kunnen blijven liggen, toegankelijk en benaderbaar. Het idee kreeg bodem. Arie bleek het eigenlijk een hele fijne gedachte te vinden om thuis te kunnen blijven.

Het klinkt cliché, maar hij lag er prachtig bij. De ontspannen rust die van zijn gezicht straalde bracht ook rust bij zijn kinderen en zijn vrouw. Ze konden op elk moment bezoek ontvangen. Ze konden voor hem zorgen, z’n handen met crème insmeren, omringen met de bloemen die maar bleven komen, een kaarsje branden en de kleinkinderen knutselden vele hartjes voor opa. ’s Avonds als iedereen weg was kon zijn vrouw nog even tegen hem praten. Zijn hand vasthouden. Tot de laatste dag van afscheid hebben ze samen een beetje kunnen wennen aan z’n dood en zien dat hij rust gevonden had.

Twee weken na zijn uitvaart zat ik aan de keukentafel op de plek waar het bed van meneer gestaan had. Wat overheerste was het idee hoe zeer ze hem dichtbij gehad hadden juist ook die laatste momenten tussen dood en definitief afscheid. Hoe ze hem verzorgd hadden en hem met liefde konden blijven omringen. Het werd een bijzondere plek, de keukentafel. Met warme herinneringen.

Terug naar het overzicht van alle blogs

Wij kijken met een warm gevoel terug op het afscheid van mijn man en onze vader. Francy Derix heeft onze wensen zo mooi vormgegeven. Het was heel prettig om met haar de afscheidsdienst voor te bereiden!